Portugalia to ojczyzna sławnych odkrywców, wilków morskich i awanturników. Ci niestrudzeni żeglarze wytyczali nowe szlaki morskie, gotowi ponieść trudy dalekich podróży w nieznane. Statki, którymi żeglowali były bezradnymi łupinami narażonymi na czyhające u wrót oceanu niebezpieczeństwa. Do czasu ich odkryć wybrzeże Algarve na południu Portugalii było ostatnim skrawkiem ziemi znanego nam świata, dalej ciągła się terra incognita, którą przemierzali tylko najodważniejsi łowcy przygód. Dzięki takim odkrywcom licząca na początku XVI wieku niewiele ponad milion mieszkańców Portugalia miała dziesiątki zamorskich posiadłości od Chin i Indii, po Bliski Wschód, Brazylię i Afrykę stając się największym imperium kolonialnym świata.

W stronę Gór Gwiaździstych
Po opuszczeniu bujnego wybrzeża Atlantyku udajemy się w głąb lądu. Przed nami ukazują się skąpo porośnięte wzgórza poprzecinane suchymi korytami rzek. Droga wije się serpentynami przez rozległe płaskowyże i przepastne doliny. Po drodze mijamy spieczone słońcem masywy gór i przedziwne formacje skalne. Dalej na wschód rozciąga się bezludne pustkowie, prowadzące nas w stronę rozpadlin i ostańców. Gdy podniesiemy wzrok ku górze możemy dostrzec unoszące się w przestworzach stada sępów wypatrujących swej zdobyczy.
Region Dão otaczają od wschodu góry Serra da Estrela, które są przedłużeniem biegnących od strony Hiszpanii gór Kastylijskich. Nazwa Serra da Estrela znaczy Góry Gwiaździste. Są to najwyższe góry w kontynentalnej Portugalii, sięgające 2000m n.p.m., wyższy od nich jest tylko stożek wulkaniczny Pico na Azorach. Dziewicze regiony gór chroni Parque National da Serra da Estrela. Ziemie te były sercem starożytnej Luzytanii, do której Portugalczycy czują szczególny sentyment. Gdy Rzymianie podbili Półwysep Iberyjski nie kryli zdziwienia z odkrycia, że miejscowi od pokoleń tłoczą tu wino.

Dão jest jednym z najbardziej obiecujących regionów winiarskich w Portugalii. Leży w prowincji Beira Alta w górzystym rejonie na wschód od Porto. Kraina ta położona z dala od uczęszczanych szlaków zachowała swój odrębny, regionalny charakter. Otaczające region masywy górskie chronią klimat przed wpływami kapryśnego Atlantyku, dzięki czemu ukształtował się tu klimat o cechach podobnych do śródziemnomorskiego. Panują tu gorące i suche lata oraz chłodne i deszczowe zimy.

Spacer po winnicach Dão
Beira Alta słynie z sadów i ogrodów, gdzie uprawia się lokalne odmiany jabłek, gruszek, brzoskwini i czereśni. Miejscowi trudnią się pszczelarstwem, uprawą oliwek i winorośli. Winnice Dão ułożone na płaskowyżach i tarasowych stokach, poprzetykane są platanami i eukaliptusami. Na wiosnę rozkwitają drzewa figowe, migdałowce oraz gaje pomarańczowe.
Na zachodzie, żyzne i płaskie obszary nadają się pod uprawę białych winogron, na wschodzie u stóp gór Serra da Estrela panuje wymarzony mikroklimat pod uprawę czerwonych szczepów winorośli.

Winnice Dão to w większości małe parcele przedzielone rzędami pinii i dębów, poletka z winoroślą sąsiadują tu z gajami oliwnymi. W Dão są też większe plantacje, które powstały w miejsce spółdzielni winiarskich pamiętających czasy rządów Salazara Z okolic tych pochodzi słynny szczep Touriga Nacional będący podstawą produkcji wzmacnianego Porto.
Odmiana ta uchodzi za najszlachetniejszą w całym kraju. Obok szczepu Touringa ulubionymi czerwonymi odmianami są Tinta Roriz, Jaen i Alfrocheiro.
Portugalia może się pochwalić rodzimymi szczepami uprawianymi od pokoleń, doliczono się tu ich kilkaset. Winiarstwo w Dão opiera się o rodzime szczepy, nie przyjęły się tu takie słynne francuskie odmiany jak Cabernet i Chardonnay. Miejscowi winiarze zadbali o wypromowanie rodzimych apelacji odnosząc duży sukces.

W ostatnich latach wiele się zmieniło, młodzi winiarze w Dão postawili, na jakość.
W niepamięć odeszły już czasy, gdy wino wyrabiano z przejrzałych winogron i nie dbano o odpowiednią temperaturę ich fermentacji. W czasach tych smakosze nawykli do aksamitnych win francuskich patrzyli niechętnie na ciężkie, garbnikowe wina pochodzące z portugalskich spółdzielni.
Winnice Dão to prawdziwa mozaika na winnym szlaku. Powstają tu wina wybitne oraz trunki skierowane do szerokiego kręgu odbiorców. Produkuje się tu wina mocne, wytrawne i garbnikowe. Mają one świeży aromatyczny bukiet, są mocno owocowe z lekką nutką ziołową. Starzone stają się gładkie i aksamitne o niepowtarzalnym rubinowym kolorze. Wina proste mogą zaskoczyć nowoczesną stylistyką, ogładą i jakością. Starzenie w dębowych beczkach daje wina zmysłowe z bogatą kompozycją zapachów.

W rytmie fado
Pełne średniowiecznego czaru osady z brukowanymi uliczkami świetnie komponują się na tle miejscowego krajobrazu. Skąpane słońcem bielone domki, miejskie zaułki i placyki wyróżniają się na tle zielonych pagórków. Dzika winorośl oplata ściany domostw aż po same dachy. W powietrzu unosi się aura nostalgii za minionymi czasami, gdy odkrycia geograficzne rozpalały wyobraźnię śmiałków i podróżników. Przy dźwiękach fado można spędzić leniwe popołudnie racząc się lampką rodzimego wina. Muzyka ta oddaje dobrze nastrój i specyfikę portugalskiej duszy. Wyczuwa się w niej lekką nutkę nostalgii za czasami kolonialnej świetności. Portugalczycy mawiają, że fado nie da się opisać lub opowiedzieć, fado trzeba doświadczyć i przeżyć…

Autor: Robert Fiałkowski
Foto: www.wikipedia